HORTENSIA


DE HORTENSIA OF HYDRANGEA


De meest bekende hortensia is misschien wel de hydrangea macrophylla, maar er bestaan verschillende soorten hortensia’s.

Hierna vind je een oplijsting van de meest voorkomende soorten, met meer informatie per soort:

 

Deze soort met de bolvormige bloemen of platte schermen, komt het meeste voor in de tuinen. De bloemknoppen staan meestal op twee- of meerjarig hout.

Het is een makkelijke bladverliezende struik, die in de nazomer bloeit in verschillende kleuren uiteenlopend van wit, rood, roze, dieproze, blauw tot paars. Hij is goed winterhard en de bloemen zijn veelal bolvormig, maar er zijn ook soorten die platte tuilen produceren, de zogenaamde ‘lacecaps’. Hydrangea macrophylla staat het liefst in de halve schaduw, op niet al te droge grond.

Deze hortensia’s vragen omwille van hun groot bladoppervlak een ruime watergift, ze zullen het vooral prima doen in de halfschaduw, dus ochtend- of avondzon, geen middagzon of in gefilterd zonlicht onder een boom met fijn lichtdoorlatend bladerdek. In te diepe schaduw hebben ze als snel de neiging om slap te worden en open te vallen, ook de bloemvorming wordt dan negatief beïnvloed.

Hydrangea macrophylla Endless Summer, Forever & Ever, Magical, Music Collection hebben wat pluspunten. In tegenstelling tot de gewone hydrangea macrophylla kennen zij een zeer lange bloeiperiode en zijn ze ook gemakkelijk te snoeien.

Snoeien
Laat de oude bloemen tijdens de wintermaanden met rust. Ze vormen een bescherming voor de nieuwe bloemknoppen tegen vorst en gure wind.

Bij de hydrangea macrophylla hebben we dus twee bloeivormen namelijk de gewone bolvormige bloemen en de hydrangea macrophylla “Teller” soorten met hun platte schermen. Bij deze laatste met zijn platte schermen hoeven we niet of weinig te snoeien. Enkel de dode takken en de zwakkere takken snijden we weg. Bij de soorten met bolvormige bloemen moet men wel preciezer te werk gaan wil men elk jaar van nieuwe bloemen kunnen genieten.

De uitgebloeide bloemen van vorig jaar afknippen tot net boven een dikke bloembot. Deze zitten meestal net onder de uitgebloeide bloemen. Een bloembot is een dikkere knop, langs weerszijden van de stengel. Eénjarige takken mag men zeker niet snoeien daar er bijna altijd een bloemknop op de kop van de stengel zal staan.

Je mag de hydrangea macrophylla flink terugsnoeien voor betere bloei. De bolhortensia begint al in de nazomer met het aanleggen van nieuwe bloemknoppen. Zou je alle takken vervolgens in voorjaar flink terugsnoeien, dan zal de plant geen bloemen geven . Toch is het aan te raden om een volwassen bolhortensia regelmatig te verjongen.

Snoei in maart ongeveer 1/3 van de oudste, dikste takken terug tot 5-10cm boven de grond. Deze vorm van snoei zet aan tot groei van nieuwe scheuten en zorgt ervoor dat de bloemgrootte niet terugloopt.

Tijdens de snoei kun je de toekomstige bloemen reeds herkennen aan de dikke bloemknoppen.

Als een hydrangea m. echt te groot geworden is dan kan hij drastisch teruggesnoeid worden. Snoei in het voorjaar alle takken tot 20-30cm boven de grond terug. Geef de plant flink wat water en compost of nieuwe tuinaarde. Na deze snoei zal hij weer nieuwe scheuten produceren maar niet onmiddellijk nieuwe bloemen geven.

Houd bij het aanplanten een afstand van 75cm tussen de planten aan.

Waarom is mijn blauwe hortensia ineens minder blauw, maar eerder roze?
Een blauwbloeiende hortensia blijft alleen zijn intense blauwe kleur behouden wanneer hij in zure grond groeit.

Hoe verkrijg je zure grond?
Door een flinke hoeveelheid tuinturf aan de grond toe te voegen. Breng bij het aanplanten van een blauwe hortensia dus veel tuinturf in het plantengat aan.

Witte bloembollen veranderen niet onder invloed van zure of kalkrijke grond, niet alle roze hortensia’s verkleuren even sterk, normaal zullen licht roze bloembollen na behandeling lichtblauw kleuren.

Er zijn 2 belangrijke voorwaarden voor mooi blauwe hortensia’s :

  • de plant dient in zure grond te staan nl. PH 4 – 5,5 max. ,
  • en de grond moet voldoende ijzer of aluminium bevatten. In kalkrijke grond verbinden de kalk en ijzer zich waardoor deze niet langer voor de plant beschikbaar is.


Gebruik bij de aanplant zure grond en geef eind augustus en midden maart een dosis aluin (aluminiumsulfaat) aan de plant (dit kan opgelost worden in gietwater of gestrooid worden rondom de plant). We hebben ook bodemverbeteraar in ons assortiment, speciaal voor rhododendrons en hortensia’s.

Hydrangea macrophylla – Hortensia / Boerenhortensia

  • Standplaats: volle zon / halve schaduw
  • Grondsoort: vochtige / goed doorlatende grond
  • Bloeiperiode: juli – september
  • Hoogte: 1-2 meter
  • Wintergroen: nee
  • Winterhard: ja

Hij dankt zijn naam aan zijn grote, kegelvormige bloempluimen. Als de pluimen in juli gaan uitlopen krijgen ze een geelgroene kleur, vervolgens verlopen ze naar schitterend, crême-wit. Wanneer de herfst gaandeweg nadert nemen de bloempluimen lichtroze tinten aan.

Ook hier zijn weer verschillende soorten, de meest bekende is de hydrangea paniculata ‘Limelight’. Zijn bloempluimen kunnen wel 15-30cm lang worden. De plant bereikt een hoogte van 1,50-2 m.

Hydrangea p. ‘Little Lime’ blijft alleen een stuk lager (hoogte 1,10 m.)

Ook Hydrangea p. ‘Pinky Winky’ heeft als voordeel dat hij niet zo hoog wordt (hoogte 1,00-1,40 m.). De bloemstelen van deze soort hebben een donkerrode kleur. Aan het einde van het seizoen nemen de bloempluimen een diepe roze/rode kleur aan.

De Hydrangea p. ‘Vanille Fraise’ zijn pluimvormige bloemen verkleuren weliswaar roze/rood maar zeker niet zo diep als die van hydrangea p. ‘Pinky Winky’, de plant wordt wel 2 meter hoog.

Hydrangea p. ‘Grandiflora’ heeft een brede, opgaande groeiwijze. Hij bereikt een hoogte van 2,50m en een breedte van 1,50m.

Hydrangea paniculata ‘Wim’s Red’ is een pluimhortensia met recht opgaande takken en zeer bijzondere pluimvormige bloemen. De bloei begint al erg vroeg in mei/juni met witte bloemtuilen verkleurend naar lichtroze om tegen september bordeauxrood te worden. Hoe meer zon hoe intenser de kleur is. Ook de jonge takken zijn in het voorjaar decoratief, ze beginnen rood en combineren mooi met het donkergroen blad.

Snoeien
Alle soorten hydrangea paniculata kunnen allemaal in maart tot 20-30cm boven de grond worden teruggesnoeid (voor het uitlopen van de knoppen). Alle jonge planten hoeven de eerste twee jaar niet gesnoeid te worden.

Aanplanten
Houd bij het aanplanten een afstand van 75cm tussen de planten aan.

Vanaf maart tot half okt. kun je pluimhortensia’s aanplanten. In deze periode is de grond nog warm en zullen de planten goed wortel schieten.

Verzorging
Sommige hydrangea paniculata soorten kunnen tijdens het seizoen gaan hangen, met name hydrangea p. ‘Grandiflora’. Deze kan je opbinden. Hoe harder je een pluimhortensia terugsnoeit, hoe groter de kegelvormige bloemen worden. Minder diep terugsnoeien, b.v. tot 60cm boven de grond zorgt ervoor dat de bloemen minder groot en zwaar worden, waardoor ze dus minder gaan hangen. Je zou zelfs nog kunnen overwegen om een pluimhortensia niet terug te snoeien. Ongesnoeide pluimhortensia’s zullen zeker bloemen produceren, alleen kleinere.

Je vindt de opgenoemde soorten regelmatig bij ons, vaak aangevuld met minder bekende soorten. Moesten we ze niet ons assortiment hebben, gaan we op zoek op de verschillende beurzen die we aandoen.

  • Standplaats: volle zon/halve schaduw
  • Grondsoort: vochtige, goed doorlatende grond
  • Bloeitijd: juli-september
  • Hoogte: afhankelijk van het soort
  • Wintergroen: nee
  • Winterhard: ja

Hydrangea arborescens is een sterke, bladverliezende struik en zeer geliefd vanwege zijn spectaculaire bloemen.

Een zeer populaire soort is de hydrangea arborescens ‘Annabelle’. Hij wordt ongeveer 1,50m hoog en produceert enorme, ronde bollen van wel 30cm in juli-september met crême-achtige, witte bloempjes. Naarmate de herfst nadert verkleuren zijn bloemen naar citroengeel.

Hydrangea arborescens ‘Incrediball’ ( ‘Strong Annabelle’) is een verbeterde versie van de Annabelle en bloeit met net zulke grote witte bloemen. Deze vorm staat op sterkere, stevigere stelen, wordt ongeveer 1.20 -1.50m hoog en 1.50m breed.

Hydrangea arborescens ‘Invincibelle’, ook wel hydrangea a. ‘Pink Annabelle’ genoemd is dan weer rozebloeiend. Hij heeft dezelfde eigenschappen als de Annabelle. Alleen zijn bloemen zijn wat minder groot, zo’n 20cm, en bereikt een hoogte van 0,75 – 1 meter.

Snoeien
Al deze soorten kunnen allemaal in maart tot 20-30cm boven de grond worden teruggesnoeid.

Moest de Annabelle in het naseizoen er al niet meer aantrekkelijk uitzien omdat ze door regen en wind helemaal plat tegen de grond zijn geslagen, dan mag je ze ook rustig in het late najaar helemaal tot op 20-30cm terugsnoeien. In het voorjaar zullen ze zonder problemen weer uitlopen. Alle jonge hydrangea arborescens, dus ook hydrangea a. ‘Annabelle’, ‘Incrediball’, ‘Pink Annabelle’ hoeven de eerste twee jaar niet gesnoeid te worden.

Aanplanten
Houd bij het aanplanten een afstand van 75cm tussen de planten aan.

Vanaf maart tot half oktober kun je deze hortensia’s aanplanten. In deze periode is de grond warm en zullen de planten goed wortel schieten.

Verzorging
Hoe harder je Annabellen terugsnoeit, hoe groter de bloemen worden. Minder diep terugsnoeien, b.v. tot 60cm boven de grond zorgt ervoor dat de bollen minder groot en zwaar worden, waardoor ze dus minder gaan hangen. Je zou zelfs nog kunnen overwegen om de Annabellen helemaal niet terug te snoeien. Ongesnoeide Annabellen zullen zeker bloemen produceren, alleen kleinere. Je kan de Annabellen ook ondersteunen waardoor ze beter rechtop blijven staan.

  • Standplaats: volle zon / halve schaduw
  • Grondsoort: vochtige, goed doorlatende grond
  • Hoogte: 1,00 – 1,50m
  • Bloeiperiode: juli – september
  • Wintergroen: bladverliezend
  • Winterhard: ja

Deze klimhortensia met witte, platte bloeiwijze bloeit op de zijscheuten.

Hydrangea petiolaris is een bladverliezende klimmer en kan in de loop der jaren een flinke hoge muur of schutting volledig bedekken. Het is een langzamere groeier en het duurt wel even voordat een muur volledig begroeid is. In juni – augustus produceert hij platte tuilen met kleine, witte bloemen. Zijn bladeren zijn mooi donkergroen en bijna hartvormig. Een klimhortensia kan in de halve schaduw maar op een zonnig standplaats zal hij beter en rijker bloeien.

Snoeien
Houd er rekening mee dat hij 2 soorten takken heeft.

  1. Klimtakken met hechtwortels die een muur bedekken.
  2. Zijtakken die aan de klimtakken groeien. De zijtakken, die vaak van de muur af groeien, kunnen het beste na de bloei tot 15 cmvan de klimtak teruggesnoeid worden. Snoei alle zijtakken niet in één keer terug. De klimhortensia zal het jaar daarop dan zeker geen bloemen produceren. Beter is om elk jaar, gelijkmatig over de plant verdeeld, een aantal zijtakken in te korten. Snoeien doe je in de zomer na de bloei.


Verzorging
In het begin heeft een jonge plant wat ondersteuning nodig. Span wat draden en bind de jonge scheuten hieraan vast. Later klimt hij vanzelf naar boven.

Geef een jonge klimhortensia in droge periodes regelmatig flink wat water.

  • Standplaats: volle zon / halve schaduw
  • Grondsoort: vruchtbare, goed doorlatende grond
  • Bloeiperiode: juni – augustus
  • Hoogte / breedte: 15m / 3 – 5m
  • Wintergroen: bladverliezend
  • Winterhard: ja

De eikenbladhortensia zijn bladeren hebben dezelfde vorm als een eikenblad, maar met hun 20cm afmeting vallen ze een heel stuk groter uit dan een klassiek eikenblad. Hij bloeit met witte pluimen op het tweejarige hout. Deze soort kan makkelijk 2m hoogte halen.

Van vrijwel alle hortensiasoorten beschikken de quercifolia’s over de mooiste uitbloei- en herfstkleuren.

Je hoeft deze weinig of niet te snoeien, enkel dode of beschadigde takken wegsnoeien.

De hydrangea serrata lijkt sterk op de gewone hydrangea macrophylla maar heeft dunnere takken en zijn bloemknoppen kunnen de voorjaarsvorst iets beter verdragen.

Het is een bijzonder sierlijke en winterharde hortensia, die over schermvormige bloemen beschikt. De bladeren van de serrata kunnen mits voldoende zonuren mooi rood kleuren, de bladeren zijn meestal ook fijner en puntiger. De struiken blijven gemiddeld 30cm lager dan macrophylla’s. Bovendien bloeien de meeste serrata hortensia’s enkele weken vroeger dan de macrophylla soorten. De meeste serrata soorten zijn randbloeiers die weinig of niet worden gesnoeid. Deze hebben we minder frequent in ons assortiment.

De fluweelhortensia bloeit met platte schermen in juli – augustus. Verder is hij te herkennen aan zijn grote, grijze, zachte en behaarde bladeren en aan zijn afschilferende bast. De fluweelhortensia hoef je weinig of niet te snoeien, wel het dood hout en de zwakke takken verwijderen.

 

De meeste hortensa’s bloeien 2 à 3 maanden en bloeien vaak mooi uit. De bloeiperiode is verschillend van soort tot soort.

Alle soorten hortensia’s houden absoluut niet van droogte. Geef ze bij droogte, vooral in het voorjaar en in de zomer, flink water. Het is niet verstandig om ze af en toe een beetje water te geven. Het beste is om ze in één keer een grote hoeveelheid water te geven.

Soms worden hortensia’s tijdens het bloeiseizoen wat kaal aan de onderkant. Ook kunnen de bladeren geel worden. Bijna altijd wordt kaalheid / gele bladeren veroorzaakt door de combinatie droogte en weinig regen.

De verschillende groepen worden vaak ook anders gesnoeid en niet altijd evenveel.